Ο εκτιμώμενος επιπολασμός του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών υπερβαίνει το 5% του γυναικείου πληθυσμού αναπαραγωγικής ηλικίας. Εκτός από τις αναπαραγωγικές συνέπειες του συνδρόμου, το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών χαρακτηρίζεται από μια μεταβολική διαταραχή (ενισχυμένη από την παχυσαρκία) στην οποία η υπερινσουλιναιμία και η περιφερική αντίσταση στην ινσουλίνη είναι τα κεντρικά χαρακτηριστικά. Αυτή η μεταβολική δυσλειτουργία μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην αιτιολογία της ανορορρηξίας, αλλά έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις για τη μακροπρόθεσμη υγεία. Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι δύο έως τέσσερις φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στη μετέπειτα ζωή και να φέρουν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων. Μερικές διατροφικές συμβουλές οι οποίες θα συμβάλλου στην διαχείριση του Συνδρόμου είναι:

• Μέτρια απώλεια βάρους: Φαίνεται να επιδρά θετικά σε υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες καθώς υπάρχει στενή σύνδεση μεταξύ του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών και της παχυσαρκίας. Έχει αποδειχθεί ότι ο περιορισμός των θερμίδων σε παχύσαρκες γυναίκες με PCOS βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και την ανοχή στη γλυκόζη. Οδηγεί επίσης στην επανάληψη των αυθόρμητων κύκλων ωορρηξίας και της φυσιολογικής γονιμότητας. Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει τις θετικές επιδράσεις της απώλειας βάρους 5-10% στη μείωση των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2, ενδοκρινικές και αναπαραγωγικές παραμέτρους στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
• Άσκηση: Η άσκηση παίζει 2 σημαντικούς ρόλους για την διαχείριση των ατόμων με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Αρχικά δρα συμπληρωματικά με τον διατροφικό περιορισμό θερμίδων και προκαλεί θερμιδικό έλλειμμα κάτι το οποίο συμβάλλει στη διαχείριση υπέρβαρων ή παχύσαρκων γυναικών με PCOS μέσω απώλειας σωματικού βάρους. Επιπλέον από μελέτες έχει αποδειχθεί ότι η άσκηση βελτιώνει τόσο την αναπαραγωγική όσο και τη μεταβολική λειτουργία σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Αποτελέσματα άλλων μελετών υποστηρίζουν τη χρήση της άσκησης έντονης έντασης καθώς φαίνεται να έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην καρδιοαναπνευστική ικανότητα, την αντίσταση στην ινσουλίνη και στην αλλαγή σύστασης του σώματος.
• Κατανάλωση υδατανθράκων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη: Ο γλυκαιμικός δείκτης φαίνεται να παίζει ρόλο στην παρατηρούμενη ινσουλινοαντίσταση σε άτομα με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο τύπος των υδατανθράκων που λαμβάνεται (υψηλός vs χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης) και όχι τόσο η συνολική ποσότητα αυτών έχει σημαντικότερο ρόλο στη διατήρηση της μεταβολικής υγείας. Από άλλες μελέτες η εμμηνορροϊκή κανονικότητα βελτιώθηκε για ένα μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών μετά από δίαιτα κατανάλωσης τροφίμων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη σε σύγκριση με μια τυπική υγιεινή διατροφή απώλειας βάρους.
• Επαρκής πρόσληψη Βιταμίνης D: Μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η βιταμίνη D παίζει ρόλο σε διάφορες μεταβολικές οδούς, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολισμού της ινσουλίνης, και η ανεπάρκεια βιταμίνης D επηρεάζει την παθογένεια της αντίστασης στην ινσουλίνη και του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών. Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει χαμηλά επίπεδα vitD σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Με βάση τα παραπάνω, η χορήγηση συμπληρώματος vit D μπορεί να είναι αποτελεσματική στην τροποποίηση των ορμονών και του μεταβολισμού σε αυτούς τους ασθενείς.
• Μέτρια πρόσληψη καφεΐνης: Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών συνιστάται να αποφεύγουν τη λήψη πολύ υψηλών δόσεων καφεΐνης. Το παραπάνω βασίζεται σε ευρήματα ότι η καφεΐνη μπορεί να επηρεάζει την ωορρηξία μέσω της αλλαγής των επιπέδων ορμονών επιδρώντας αρνητικά στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
• Γενική σύσταση διατροφής: Οι γενικότερες διατροφικές συμβουλές που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών περιλαμβάνουν μία διατροφή κανονικής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (55% θερμίδων) και χαμηλά λιπαρά (30% των θερμίδων) με μέση πρωτεϊνική πρόσληψη (15% των συνολικών θερμίδων). Ένα ευνοϊκό διαιτητικό σχέδιο σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών θα πρέπει να περιέχει χαμηλές ποσότητες κορεσμένων λιπαρών οξέων με έμφαση στην κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων. Επιπλέον, συνιστάται η κατανάλωση τροφών πλούσια σε φυτικές ίνες όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα. Τέλος πρέπει να δίνεται έμφαση σε πηγές υδατανθράκων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.

Ιωάννης Παπαφίλης
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου